Vraag

Burgers en ondernemers raken regelmatig verstrikt in de regels van de overheid. Dit kan leiden tot Kafkaëske situaties die iedereen, inclusief de overheid, ongewenst vindt. En toch blijkt dat diezelfde overheid dit moeilijk kan veranderen. Vier ministers en staatssecretarissen en vier topambtenaren stelden zich de vraag hoe de cultuur en werkwijze van de overheid zodanig kan veranderen dat de gevolgen die het beleid heeft voor burgers voortdurend op het netvlies staan van ambtenaren.

Abstracties worden mensen

Samen met Jorrit de Jong die toen was verbonden aan de Universiteit van Leiden heeft Rita van Dijk van Wending een experiment ontwikkeld dat de naam Casusadoptie heeft gekregen. Hiermee worden problemen van burgers en ondernemers geadopteerd door bestuurders en ambtenaren. Dit houdt in dat een concreet probleem wordt opgelost en wordt geïnventariseerd welke blokkades in de cultuur en werkwijze dit in stand houden. Door deze aan te pakken ontstaan oplossingen voor grote groepen van burgers en ondernemers. De kracht zit erin dat de burger wordt ontdaan van zijn abstractie en weer een mens wordt van vlees en bloed.

Opleidingstraject

Na de experimenteerfase is een 2e ronde gehouden van Casusadoptie waaraan 8 ministeries hebben deelgenomen. De aanpak is door Wending samen met de Universiteit van Leiden onderzocht, beschreven en toegankelijk gemaakt in meerdere publicaties. De aanpak is door ontwikkeld tot een methode waarmee zowel ministeries als gemeenten aan de slag zijn gegaan. Er zijn twee simulaties ontwikkeld voor teams die aan de slag willen met Casusadoptie. Deze simulaties zijn begeleid door Wending en de Universiteit van Leiden. Vervolgens is dit opgepakt door interne begeleiders binnen de overheid die hiervoor zijn opgeleid. Rita van Dijk heeft daarnaast de intervisie begeleid met de topambtenaren waarin ervaringen met de casussen tezamen zijn besproken, knelpunten zijn benoemd en oplossingen zijn voorgesteld. Casusadoptie is vervolgens opgenomen in het opleidingstraject van nieuwe ambtenaren.